Mozaik; taşlarla ya da farklı objelerin bir araya getirilmesiyle resim yapmak demektir . Herhangi bir yüzey istenilen resme göre taşlarla, camla, mozaik camıyla ya da farklı bir materyalle kaplanır.Yapılan kaplama – yapıştırma işleminden sonra taşların, camların bir arada durması için üzerine derz dökülür. Aradaki boşluklara dolan derz yapıştırılan materyalin daha sonra dökülmesini önlemede etkilidir. Bu aşamadan sonra yapılan mozaik temizlenir, kullanılan malzemeye göre parlatılır ya da vernik sürülür.Yıllar boyunca eskimeyecek kalıcı bir sanat eseri elde edilmiş olur.
Günümüz mozaik sanatçıları hem klasik hem de çağdaş tekniklerle mozaik sanatını devam ettirmektedirler. Bazı kaynaklara göre M.Ö. 3000 yıllarına dayanan bir tarihi olan mozaik zamana ayak uydurabilmiştir. Çağdaş çalışmalarla yaratıcı eserler veren mozaik sanatçıları yaptıkları işi de çok sevmektedirler. Kimilerine göre bir zanaat olan bu sanat icra edildiği devirlerin özelliklerini hep yansıtmıştır. Zeugma mozaiklerinde, Çingene kızı Gaia’da, mitolojik öğeler resmedilmişken, Bizans döneminde dini figürlerin, ikonların kilise duvarlarını, sarayları ve kutsal yerleri süslediğini görürürüz. İspanya’da mimar Gaudi’nin yaptığı dış cephe süslemelerine geldiğimizde ise mozaiğin çok farklı bir kullanımıyla karşılaşılır. Barcelona’daki Guell parkında duvarların üstü tamamen mozaik kaplı olup, muhteşem mimari yapılardaki kulelerin iç ve dış döşemelerinin de mozaikle yapılmış olması göz alıcıdır.
Mozaik hem doğu kültürünün hem de batı kültürünün malıdır. Çünkü medeniyetin ilk dönemlerinin Anadolu’da başlamasına karşın bu topraklarda çok çeşitli milletler gelip yaşamışlar ve batı kültürünün temelleri de bu topraklarda atılmıştır. Sümerler’den beri mozaik yapıldığını düşünürsek ve günümüzde Amerikalı sanatçıların, Mısırlı sanatçıların bu işi çok güzel yaptıklarını ele alırsak mozaiğin de çeşitliliğini anlamış oluruz. En önemlisi ise süregelirken değerinden birşey kaybetmeyip insanlık tarihini yansıtma açısından çok güzel bir kaynak olmasıdır. Mısırlı bir sanatçı Mısır mitolojisini mozaikle ifade ederken Türk bir sanatçı da Osmanlının sanatlarında sık kullandığı lale figürlerini işlemektedir.Türkler geleneksel halı motiflerini mozaikte kullanılırken, Keltlerin de simgesel motiflerinin kullanıldığını görürüz.
- Aya Sofya – Hz İsa mozaiği
Çağdaş mozaik sanatçıları çeşitli teknikler ve materyaller kullanırlar. Orsoni, smalti, vitreous denilen taşlarla yapılan mozaikler bir mermer mozaik çalışmasından faklı olmaktadır. Smaltide genellikle derz kullanılmamaktadır. Bunun dışında vitray camı sıklıkla kullanılırken, vitreous denilen cam mozaik taşları da kullanılır. Özellikle sanatsal tablo çalışmalarında vitreous tercih edilir.Bu taşların ince olması,kolay kırılması istenilen şekle girme konusunda kolaylık sağlar. Mermerin klasik dönemdeki kullanımı da klasik eserlerle çağdaşı sentezleyen sanatçıların eserlerinde görülür. Klasik meraklıları için yine tarihtekinin birebir örneği olan mozaikler de yapılmaktadır ki bunlar ustalık sembolü sayılabilir. Özellikle İtalya’nın Ravenna kentinde bu tür mozaik kursları çoğunlukta olup buralarda klasik teknikler öğretilmektedir.
Türkiye’de de hatırı sayılır derecede mozaik sanatçısı vardır. Ülkemizdeki mozaik sanatının gelişmesi açısından sanatçıların yaratıcılıklarından başka bir de tanıtım gerekmektedir. Bu da daha çok mozaik sergisi, daha çok mozaik atölyesi ve daha çok mozaiksever demek olacaktır.
 |
Gökşen Parlatan Art Studio 